Wat is geheugen? Waarvoor heb je het nodig en kun je het geheugen trainen? Je geheugen verbeteren kan zeker, maar het gaat niet vanzelf. Wij geven je hier alvast tien manieren om je geheugen te verbeteren. Deze manieren kan je bijvoorbeeld gebruiken om belangrijke leerstof makkelijker te onthouden.

Het geheugen en waarvoor je het gebruikt

We moeten in het dagelijks leven constant informatie verwerken. Alleen zo weten we wat er om ons heen gebeurt. Door informatie te verwerken kunnen we ook leren van ervaringen. De functies in de hersenen die dat mogelijk maken noemen we de cognitieve functies. Om te kunnen leren van onze ervaringen moeten we alles wat er om ons heen gebeurt onthouden. Belangrijke informatie slaan we op in ons geheugen.

Wat is geheugen? Het is de mogelijkheid om allerlei informatie op te slaan, te bewaren en te herinneren (terug te halen). Het geheugen bestaat uit zowel een korte- als langetermijngeheugen. Met het kortetermijngeheugen sla je informatie op wat je recentelijk tot je hebt genomen. Het langetermijngeheugen zorgt ervoor dat je gebeurtenissen van lang geleden nog kunt herinneren.

Hoe werkt het geheugen? 

Het geheugen werkt als volgt: Hersenen bestaan in feite uit vele miljoenen vakjes. In ieder vakje wordt een klein beetje informatie opgeslagen. De gegevens die met elkaar te maken hebben worden dicht bij elkaar opgeslagen. Ontelbaar veel zenuwbanen verbinden alle vakjes in het geheugen met elkaar. Je kunt deze informatie weer oproepen. Bijvoorbeeld voor een proefwerk. Of door een bepaalde gebeurtenis. In feite bestaat één herinnering dus uit afzonderlijke stukjes informatie die worden samengevoegd tot een geheel.

Is het mogelijk om je geheugen te verbeteren?

Onderzoeken (in de geheugenpsychologie) tonen aan dat het heel goed mogelijk is om je geheugen op bepaalde gebieden te verbeteren en wel door geheugentechnieken te gebruiken en door enkele kleine aanpassingen te doen in je levensstijl. Hieronder geven we een aantal manieren die gegarandeerd werken en waarmee jij je geheugen verbetert. Sommige manieren hebben we iets uitgebreidere toelichting nodig, terwijl weer andere tips voor zich spreken en weinig uitleg nodig hebben.

1. Aantekeningen maken

Schrijf dingen je moet onthouden op! Leer je voor een proefwerk? Dan helpen aantekeningen bij het onthouden van informatie. Dit werkt als volgt: Als je iets opschrijft dan wordt het RAS (reticulaire activeringssysteem) in de hersenen geactiveerd. Om een lang verhaal kort te maken: Dit activeringssysteem verplicht de hersenen om actief moeite te doen de informatie die het moet verwerken ook op te schrijven. Kennelijk onthoud je daarmee dingen beter.

2. Herhalen, herhalen en nog eens herhalen…

We moeten er wel hard voor werken om informatie te kunnen onthouden. Een manier om informatie beter te onthouden is door te herhalen.

3. Bewegen om te onthouden

Een andere goede manier om je geheugen te verbeteren is door te bewegen! Net zoals (hierbij verklappen we alvast de 4e manier) slapen goed is voor je hersenen is bewegen dat ook. Je hersenen werken minder goed bij te weinig zuurstof en door te bewegen gaat er meer zuurstofrijk bloed naar de belangrijkste organen. Waaronder de hersenen. Deze functioneren dan beter en zijn in staat om informatie makkelijker te verwerken. De hersencellen maken bij lichamelijke beweging bovendien nieuwe verbindingen tussen afzonderlijke cellen aan. Daardoor kun je belangrijke informatie gemakkelijker én sneller terughalen. Voor al deze processen is het eiwit ‘Cathepsin’ verantwoordelijk.

4. Slaap voldoende

Wij mensen kunnen niet zonder zuurstof, voeding en slaap. Vanzelfsprekend zijn al deze zaken voor de hersenen ook belangrijk. Dat merk je direct wanneer je eens een avond te weinig slaap hebt gehad. ’s Ochtends bij het opstaan ben je er niet helemaal bij en het is lastig om informatie op te nemen. Door voldoende slaap te pakken geef je de hersenen de mogelijkheid zichzelf te resetten. Alles wat je overdag hebt geleerd, dat wordt opgeslagen en onbelangrijke details worden verwijderd. De neuronen laden op en daardoor kan je nieuwe informatie de volgende dag weer makkelijker onthouden. Ben je aan het leren voor een toets of examen? Doorleren tot in de late uurtjes is dan onverstandig. Ga lekker op tijd naar bed en laat de hersenen het werk doen….

5. Gezond eten

Door gezond te eten leef je langer en verbeter je het geheugen. Met name een fruit- en groenterijk dieet blijken goed te zijn voor je geheugen. Ook goed voor je hersenen zijn een vette vis op z’n tijd, noten, zaden en onverzadigde vetten zoals olijfolie. En andersom geldt ook dat je ongezond voedsel, dat bestaat uit verzadigde vetten en transvetten, beter kunt laten staan. Wil je je geheugen verbeteren? Dan is gezond eten het devies!

6. Maak associaties

Wist je dat mensen van alles wat ze zien maar liefst 80% onthouden? Maar van de informatie die wij lezen blijft maar een schamele 20% hangen… Daarom: Een slimme manier om dingen makkelijker te kunnen onthouden is door associaties te maken. Stel je bij bepaalde informatie bijvoorbeeld een plek voor waar je vroeger graag kwam of nu nog regelmatig komt en associeer dit met elkaar. Probeer alles visueel voor te stellen. Je zult na enige training al snel merken dat je alles veel gemakkelijker onthoudt!

7. Even nergens aan denken

Je hersenen krijgen dagelijks stromen aan informatie te verwerken. Wetenschappers zijn er inmiddels over eens dat door regelmatig te mediteren de hersenen beter gaan functioneren. Je geeft je hersenen als het ware een opfrisbeurt. Er worden nieuwe verbindingen gelegd tussen de hersencellen en dat komt jouw geheugen ten goede. Neem dus tijdens het studeren regelmatig een pauze.

8. Gebruik zoveel mogelijk zintuigen

Deze manier lijkt in veel opzichten op punt 1 (aantekeningen maken) en punt 6 (maak associaties) met het verschil dat er in dit geval zoveel mogelijk zintuigen bij worden betrokken. Als je bezig bent met iets te onthouden, dan onthoudt jouw brein het beter als dat wat je leest ook hardop uitspreekt, het probeert te visualiseren en zelfs probeert te proeven en voelen. Laat je fantasie hierbij de vrije loop gaan.

9. Ruim je studeerkamer op

Studeren in een rommelige omgeving zorgt ervoor dat je hersenen overprikkelt kunnen raken. Zorg voor zo min mogelijk afleiding en studeer in een rustige omgeving.

10. Blijven oefenen

Oefen regelmatig met bovenstaande technieken. Ook je geheugen moet je trainen. Niets gaat vanzelf. Je geheugen verbeteren gaat alleen lukken als je je geheugen aan het werk zet.