Onze huidige maatschappij wordt steeds gejaagder en er wordt steeds meer van ons geëist. Lang niet altijd kunnen we meer ontkomen aan stress. Maar stress is zeer schadelijk voor onze gezondheid. Wil je stress voorkomen? In dit artikel leggen we je uit wat stress precies is, hoe het wordt veroorzaakt, wat je het beste kan doen wanneer je stress hebt en hoe je een stressvol bestaan kan voorkomen.
Stress is in feite een spanning die je voelt en wordt een probleem wanneer het niet mogelijk is om te ontspannen of uit te rusten. Bijna 10% van de mensen die hun huisarts bezoeken, doen dit omdat ze te maken hebben met stress. Stress zorgt ervoor dat het lichaam continu in een soort van paraatheid zit. Kenmerken van deze paraatheid zijn o.a. verstijfde of gespannen spieren, een versnelde polsslag en een oppervlakkige ademhaling.
Stress is een natuurlijke reactie op een spanning die je voelt en zorgt ervoor dat het lichaam extra alert is. Sommige mensen hebben stress nodig om tot goede resultaten te komen. Spanning is gezond en dit hoort dan ook bij het leven. Het wordt echter ongezond en zelfs gevaarlijk indien er continu sprake is van spanning.
Gevolgen van stress
Af en toe stress ervaren is geen probleem, maar wanneer de stress aanhoudt en constant druk op je leven legt, is dit niet gezond. Het kan leiden tot slaapproblemen, chronische vermoeidheid en uiteindelijk zelfs tot depressiviteit. Stress voorkomen wordt dus belangrijk als je merkt dat je psychische gezondheid eronder lijdt.
Naast deze psychische klachten kan stress ook leiden tot klachten als een te hoge bloeddruk en loop je een groter risico op hart- en vaatziekten.
Wat veroorzaakt stressgevoel?
Stress komt niet van buitenaf maar van binnenuit. Meestal is (ook al ontkent vrijwel iedereen dit) de oorzaak een gebrek aan zelfvertrouwen. Mensen zijn eerder vatbaar voor stress wanneer ze perfectionistisch zijn, prestatiegericht of veel van zichzelf eisen. Ook de opvoeding speelt hierin een belangrijke rol. Ben jij bijvoorbeeld opgevoed met het principe dat je altijd klaar moet staan voor anderen? Dan moet je in wijze altijd alert zijn en paraat staan. Dit kan extra stress veroorzaken.
Stress door een te groot verantwoordelijkheidsgevoel
Ook een groot verantwoordelijkheidsgevoel, veel betrokkenheid bij iets of het streven naar waardering zijn stressfactoren. Ook ‘binnenvetters’ en mensen die moeilijk om hulp kunnen vragen zijn vatbaarder voor het ontwikkelen van chronische stress. Stress voorkomen kan alleen als je de oorzaak van de stress onderkent en aanpakt.
Hoe kun je stress voorkomen?
Ben je regelmatig gestrest? Dan neem je misschien wel teveel hooi op je vork, eis je te veel van jezelf of heb je een gebrek aan zelfvertrouwen. Je weet waarschijnlijk zelf wel wat de oorzaak is van de spanning die je voelt. Eis niet te veel van jezelf, doe dingen die je leuk vindt en vermijd minder prettige situaties. Neem jezelf en de ander zoals je bent. Belangrijk is altijd om te blijven praten, ook over je gevoelens. Sport met regelmaat, slaap voldoende en eet en drink gezond.
Vermijd te veel cafeïne en vooral ook alcohol en tabak. Cafeïne kan je dan soms van de nodige energie voorzien. Zolang je het met mate doet is er niets mis met een lekkere kop koffie. Als je echter het idee krijgt dat je cafeïne nodig hebt, omdat je de dag anders niet doorkomt, dan is dat een reden om eens goed na te gaan denken. Je vergt teveel van je lichaam en een kop koffie die je dan van de nodige energie voorziet, is slechts symptoombestrijding. Koffie drinken om het vol te houden, zorgt er juist voor dat je op je tenen gaat lopen.
Alcohol en tabak om stress te verdrijven
Stress voorkomen door te gaan roken of alcohol te drinken is bepaald geen goed idee. Een drankje op zijn tijd is echt niet erg, maar ook hier geldt: als je alcohol nodig hebt om te ontspannen, dan is er iets mis en ligt verslaving op de loer. Stress voorkomen door er regelmatig even lekker uit te gaan is goed en als je dan wat drinkt is dat geen probleem. Zorgelijk wordt het als je alcohol echt in gaat zetten om te ontspannen. De stap om vaker en meer te gaan drinken, met verslaving tot gevolg, ligt dan altijd op de loer.
Stress voorkomen door te gaan roken is al helemaal een slecht idee. Dat roken slecht voor je is, hoeven we je vast niet uit te leggen. Als je begint met roken geeft een sigaret je een euforisch gevoel. Gedurende een korte periode zal roken je helpen om stress te verdrijven. Dit effect duurt echter maar kort en wordt snel zwakker. Je zal steeds meer moeten gaan roken om hetzelfde effect te bereiken. Uiteindelijk treedt dat euforische gevoel niet meer op, hoeveel je ook rookt.
Elke sigaret dient dan alleen nog om te voorzien in je verslaving, zonder dat je je er beter van gaat voelen. Roken wordt dan eerder een nieuwe bron van stress, dan dat het helpt om stress te voorkomen.
Stress voorkomen door te gaan snoepen
Meer gaan eten en snoepen is ook iets dat veel mensen automatisch doen om stress te voorkomen. Ook dit is geen goed idee. Roken, alcohol drinken en snoepen zullen misschien tijdelijk verlichting bieden, maar het is geen echte oplossing voor je probleem. Sterker nog, je kunt je gezondheid ermee in gevaar brengen en
Stress voorkomen op het werk
Tegenwoordig zijn we constant altijd en overal bereikbaar. Het gevolg is dat we ons nooit echt vrij voelen. Je kan altijd gebeld worden en even je e-mail checken op je telefoon kunnen we ook lastig laten. Neem de tijd om iets leuks te gaan doen en laat je telefoon thuis. Heb je daar moeite mee, omdat je de tijd die je niet werkt als verloren beschouwd? Bedenk je dan dat ontspanning een vereiste is om goed te blijven functioneren. Als je ontspannen en uitgerust bent ben je ook veel beter in staat om eventuele problemen het hoofd te bieden.
Als ontspannen niet lukt
Lukt het je niet om te ontspannen en blijft stress je achtervolgen? Kaart dit dan aan bij de bedrijfsarts of als dat niet mogelijk is bij de huisarts. Zij kunnen je helpen bij het vinden van een oplossing. Twijfel vooral niet om bij de bedrijfsarts aan te kloppen. Het valt juist te prijzen als je vroeg aan de bel trekt.
Zoals gezegd kan stress op termijn ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Een oplossing vinden is dus niet alleen in jouw belang, maar ook belangrijk voor je werkgever. Je werkgever is er niet bij gebaat dat jij vroeg of laat uitvalt met een burn-out, of andere gezondheidsproblemen die door stress worden veroorzaakt.
Eerlijk is eerlijk, stress voorkomen is misschien niet altijd mogelijk, maar probeer te voorkomen dat stress echt vat op je krijgt. Voel je stress opkomen, probeer dan de oorzaak daarvan te relativeren.
