Als je rokers zou vragen of ze liever vandaag nog dan morgen zouden willen stoppen met roken, dan krijg je negen van de tien keer te horen dat ze maar al te graag willen maar dat het ze maar niet lukt… Waarom is stoppen met roken eigenlijk zo moeilijk? Is het niet gewoon een kwestie van wilskracht en het gewoon doen? Het is de nicotine in tabak waar een zeer verslavende werking vanuit gaat. Niet voor niets vergoeden zorgverzekeraars ‘stoppen met roken cursussen’ en krijgen rokers medicijnen zoals Champix of nicotinevervangers vergoedt.
In dit artikel leggen we jou uit waarom het zo moeilijk is om te stoppen met een rookverslaving. Ook vertellen we jou welke methoden er zijn om de kans op een succesvolle stoppoging doen toenemen.
Sigaretten eisen jaarlijks 20.000 slachtoffers in Nederland
Wist je dat roken de allerergste verslaving is? Vrijwel geen andere verslaving is zo hardnekkig en eist zoveel slachtoffers als een rookverslaving. Tabak is niet alleen schadelijk voor de longen maar ruïneert ook de rest van het lichaam. Het veroorzaakt kanker, tast de conditie aan en de kans op chronische aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, diabetes en darmziekten neemt toe. Sigaretten zijn de grootste veroorzakers van sterfgevallen in Nederland. Jaarlijks vallen er zo’n twintigduizend doden in Nederland door het roken. Maar liefst een kwart van de rokers sterft vroegtijdig.
Stoppen met roken: Waarom is dat toch zo moeilijk?
Waarom rook jij eigenlijk nog? Misschien heb je al heel wat pogingen ondernomen om te stoppen met deze schadelijke gewoonte, maar is het jou tot op heden nog niet gelukt. Dat is niets om je voor te schamen. Want een rookverslaving is enorm hardnekkig en de meeste rokers komen er niet vanaf zonder hulp. Er zijn heel wat factoren die een verslaving aan sigaretten in stand houden. Waarom het zo moeilijk is om te stoppen met roken, dat leggen we jou hieronder uit.
Sociale verslaving
De sociale verslaving is misschien wel even hardnekkig als de geestelijke afhankelijkheid en lichamelijke verslaving aan nicotine. Mensen die gestopt zijn met roken en zijn afgekickt van de verslavende stoffen, die blijven vaak de rest van hun leven de ‘gezelligheid’ van het roken missen. Roken is dan ook een sociale verslaving en het heeft in groepsverband een bepaalde functie. Rokers zoeken elkaar op en je hebt het gevoel mee te doen. Misschien voel jij je wel zekerder of veiliger in een groep met een sigaret in je hand. Je kunt je beter een houding geven.
Geestelijke afhankelijkheid
Stoppen met roken is zo moeilijk omdat de roker tevens een geestelijke strijd voeren. Men beschouwt -en misschien jij ook wel- de sigaret als een vriend die er is als ze hem nodig hebben. Het heeft je tijdelijk een ontspannend gevoel. Ervaar je stress door een bepaalde gebeurtenis, heb je problemen waar je niet goed mee om kan gaan of kun je moeilijk ontspannen? Dan is het moeilijker om te stoppen met roken. Voor deze mensen is het belangrijk om te leren beter om te gaan met spanningen, stress en zorgen i.p.v. te grijpen naar de sigaret. Sigaretten geven je een tijdelijk gevoel van ontspanning terwijl er veel betere en gezondere manieren zijn om aan stressregulatie te doen.
Lichamelijke verslaafdheid
Maar bovenal is roken een lichamelijke verslaving. Onderschat het verslavende stofje nicotine niet! Is de nicotine uitgewerkt, dan merk je dat aan alles. Je wordt onrustig en ongedurig en je hebt moeite om je te concentreren. Je kunt maar aan één ding denken: Roken. Je lichaam schreeuwt als het ware om nicotine omdat het inmiddels zo gewend is geraakt aan dit stofje. Fabrikanten doen er daarnaast alles aan om de roker zo verslaafd mogelijk te krijgen. Zo voegen ze allerlei additieven toe waaronder ammoniak (!) zodat de nicotine zo snel mogelijk in de hersenen belandt. Meer over de werking van nicotine in de hersenen lees je hieronder.
Nicotine: Hoe werkt het?
De chemische stof nicotine wordt gewonnen uit de tabaksplant. De tabaksplant beschermt zichzelf met dit stofje tegen insecten. Bij inhalatie is het echter een enorm verslavende stof. Via de longen en de bloedbaan komt de nicotine uiteindelijk in de hersenen terecht. Daar vinden allerlei processen plaats waardoor de roker uiteindelijk een prettig gevoel ervaart. Het reduceert stress (tijdelijk!) en vermindert angst. Al na een aantal sigaretten zijn de hersenen gewend geraakt aan de nicotine en ben je verslaafd.
Nicotinereceptoren
Bij nicotine-inname worden neuronen in de hersenen beïnvloed. Bij regelmatige rokers worden in de hersenen extra receptoren aangemaakt. Kortom: Het wordt dan steeds lastiger om het prettige effect te bereiken en als roker moet je daarom steeds meer roken om al deze nicotinereceptoren te bedienen. Stop je met roken? Dan komen de receptoren als het ware in opstand.
Ontwenningsverschijnselen stoppen met roken
Als je stopt met roken dan komen de receptoren in de hersenen in opstand. Je krijgt last van ontwenningsverschijnselen. Mensen die zo nu en dan eens roken, die komen er gemakkelijker vanaf dan verstokte rokers. Een verstokte roker heeft nou eenmaal meer nicotinereceptoren in de hersenen dan een matige of lichte roker.
Stoppen met roken kan enorm moeilijk zijn vanwege deze ontwenningsverschijnselen. Je verlangt continu naar een sigaret en kunt aan niets anders denken. De meeste verstokte rokers krijgen last van één of meerdere ontwenningsverschijnselen zoals misselijkheid, zweten, hoofdpijn, vermoeidheid, moeite met concentreren, slaapproblemen, een angstig gevoel, obstipatie, etc. Dit kan enkele weken aanhouden. Om hier vanaf te komen of zich weer als ‘vanouds’ te voelen, grijpen ze vaak weer naar een sigaret.
Slagingskans stoppen met roken verhogen Hoe zorg je ervoor dat een stoppoging slaagt? Ga in gesprek met je huisarts. Deze kan je hierover adviseren. Bij een ernstige verslaving raden we jou aan om gebruik te maken van hulpmiddelen zoals nicotinevervangers of een medicijn zoals Champix. Het is ook belangrijk dat je psychisch ondersteunt wordt en dat je gedrag verandert. Je hoeft niet in je eentje van het roken af te komen! Er zijn veel organisaties die jou hierbij kunnen begeleiden.
