Vanaf de puberteit treden er lichamelijke veranderingen op bij jongens en meisjes. Eén van die veranderingen is de ontwikkeling van beharing op de schaamstreek. Schaamhaar of venushaar behoort tot de secundaire geslachtskenmerken. Bij meisjes treden deze lichamelijke veranderingen (met een gemiddelde van elf tot twaalf jaar) eerder op dan bij jongens (gemiddelde van dertien tot veertien jaar).

Waarom hebben we schaamhaar? Waarom scheren mensen het al duizenden jaren af? Wat is de functie van schaamhaar?

Wat is de functie van schaamhaar?

Waarom hebben we schaamhaar? Je zou de vraag ook andersom kunnen stellen: Kunnen we zonder schaamhaar? Het antwoord is: Ja. Veel vrouwen, en in mindere mate mannen, scheren immers hun schaamstreek. Maar of dat zo verstandig is…. Daar kom je tijdens het lezen vanzelf achter. Oké, nu even terug naar de vraag waarom mensen schaamhaar hebben. Om dat beter te kunnen begrijpen hebben we 7 functies van schaamhaar op een rij gezet. En dat zijn er nogal wat! Maar let wel op: Niet alle functies zijn ook echt bewezen of te controleren.

Geslachtsrijpheid

Schaamhaar hebben was in de oudheid een teken van geslachtsrijpheid. Je zou kunnen zeggen dat schaamhaar in dit geval een zekere functie had. In onze huidige, moderne westerse samenleving is deze functie overbodig geworden.

Huidirritatie voorkomen

Schaamharen helpen huidirritatie te voorkomen en het heeft dus nut om het te laten staan. De huid bij de bilspleet, oksels en lies is extra gevoelig. Bij veelvuldig bewegen voorkomt schaamhaar direct contact met de verschillende lichaamsdelen en dat het gaat schuren met als gevolg huidirritatie. De haren hebben een functie wat te vergelijken is met een rollager. Daarnaast blijft er, dankzij schaamhaar, ruimte tussen de kleding en de huid waardoor de huid beter kan ademen. Sommige wetenschappers zijn van mening dat schaamhaar ook het bedrijven van de liefde versoepelt.

Warmte vasthouden

Biologen denken dat schaamhaar in de oudheid de mensen kon beschermen tegen de kou. Schaamhaar houd namelijk warmte vast en zou de genitaliën kunnen beschermen tegen de kou. Het effect is dan misschien wel gering en nauwelijks te meten, toch reguleert het de temperatuur rondom de genitaliën en geeft een volle schaamhaardos extra warmte af als het buiten koud is. Bij mannen blijven dankzij het schaamhaar de testikels op de juiste temperatuur wat weer van invloed kan zijn op de vruchtbaarheid.

Viezigheid tegenhouden

Eén van de belangrijkste functies van schaamhaar en waarom dit op en rond de schaamstreek zit, is dat het voorkomt dat er viezigheid in de vagina terecht komt. Eigenlijk zoals wimpers dat ook met de ogen doen. Voor mannen lijkt schaamhaar op dit vlak geen functie te hebben.

Feromonen verspreiden

Het menselijk lichaam zit ingenieus in elkaar. Alles heeft een functie en dat geldt ook zeker voor schaamhaar. Zo produceren zweetklieren in de oksels maar ook in de schaamstreek zweet wat een andere geur afstoot dan de rest van het lichaam. Daar zijn hormonen (feromonen) verantwoordelijk voor. Zweet dat rondom het kruis geproduceerd wordt heeft daarom zijn eigen kenmerkende geur. Als iemand seksueel opgewonden is, dan is dat door een ander te ruiken. Wij mensen vangen die prikkels onbewust op en zenden ze dus ook onbewust uit. Ook zonder schaamharen stoten de klieren dit type zweet met zijn apart geur uit, maar dankzij het schaamhaar blijft de geur beter hangen en wordt dit beter door de andere sekse opgepikt.

Teken van mannelijkheid

De een heeft meer schaamhaar dan de ander. Bij mannen zorgt de hoeveelheid testosteron in het lichaam voor de hoeveelheid schaamhaar. Mannen met veel testosteron hebben doorgaans veel lichaamsbeharing en meer schaamhaar dan mannen met minder of een laag testosterongehalte. Bij vrouwen gaat overigens hetzelfde principe op. Vrouwen met een hoog oestrogeengehalte hebben minder lichaamsbeharing en dus minder schaamhaar dan vrouwen waarbij het evenwicht tussen oestrogeen en testosteron verstoort is.

Voor de sier

Het oog wil ook wat. Een lange tijd leek het wel alsof schaamhaar hebben niet meer van deze tijd was. Vooral in het westen rustte er een taboe op het hebben van een (weelderige) haardos tussen de benen….. Tegenwoordig scheren echter steeds minder vrouwen het gebied rondom de schaamstreek helemaal kaal. Een trendbreuk dus. Schaamhaar bij anderen wordt nog steeds aantrekkelijk gevonden. Ook al geeft niet iedereen de voorkeur aan een uitbundige bos haar, het lijkt in die zin toch een functie te hebben.

Waar komt de naam schaamhaar vandaan?

Waar komt de naam schaamhaar trouwens vandaan? Het heeft er alle schijn van dat het sterk cultureel bepaald is. In Nederland is het waarschijnlijk ontstaan door kerkelijke invloeden (het calvinisme) die een schaamtecultuur op gang bracht. In de bijbel wordt er in het scheppingsverhaal ook gesproken over het ‘bedekken van de schaamte’ door Adam en Eva, toen zij niet gehoorzaam waren aan God. Schaamhaar kunnen we daarom in verband brengen met het Nederlandse woord ‘schamen’. In veel Zuid-Europese landen spreken ze over ‘kruishaar’.

Waarom heeft de een veel schaamhaar en de ander weinig?

Zoals we eerder in dit artikel al aanstipten is de hoeveelheid schaamhaar voor een deel afhankelijk van het testosterongehalte. Vooral bij mannen duidt veel schaamhaar over het algemeen op een hogere testosteronspiegel. Maar het hangt ook af van het ras. Zo hebben Aziaten over het algemeen minder schaamhaar dan mensen van Europese oorsprong. Daarentegen zijn Turkse en Marokkaanse vrouwen en mannen over het algemeen gezegend met een flinke haardos.

Waarom zijn schaamharen altijd gekruld?

We kunnen direct het misverstand wegnemen dat schaamharen altijd gekruld zijn. Dat is namelijk niet bij iedereen het geval maar het klopt dat bij de meeste mensen de schaamharen gekruld zijn. Hoe dat komt? Alle haren groeien in follikels en deze hebben een bepaalde vorm. Uit een ronde, rechte follikel groeit een ronde en rechte haar. Vanaf de puberteit worden er hormonen aangemaakt die met name de vorm van de follikels in de lies/schaamstreek en de oksels veranderen. Als gevolg daarvan gaan bij de meeste mensen de haren in de schaamstreek krullen.